W cyklu edukacyjnych publikacji, co jakiś czas zamieszczamy artykuły dotyczące przepisów, zasad oraz ważnych wiadomości dotyczących naszej działalności. Zawarte informacje mają pomóc lepiej zrozumieć to, czym zajmujemy się na co dzień. Dziś kilka słów na temat łowiectwa.
Łowiectwo (gospodarka łowiecka) – zespół planowanych i skoordynowanych czynności mających na celu racjonalne gospodarowanie zwierzyną w myśl zasad ekonomii i zgodnie z założeniami ochrony przyrody oraz zgodnie z gospodarką rolną i leśną. Współcześnie łowiectwo jest rozpatrywane w szerokim kontekście, określanym też jako gospodarka łowiecka. Obejmuje ona: hodowlę i ochronę zwierzyny oraz jej pozyskiwanie w drodze polowań lub odłowów, a następnie wprowadzenie do obrotu gospodarczego.
Z kart historii…
Łowy – polowanie było jedną z najważniejszych czynności pierwotnych ludzi przez wiele tysiącleci. Nie było wówczas pojęcia „własności” i zwierzyna była niczyja. Polowania były głównym źródłem utrzymania i przeżycia ludzi – oprócz pożywienia pozyskiwano w ten sposób skóry na okrycia, a kości i rogi na proste narzędzia. Na przestrzeni wieków, w wyniku zachodzących zmian cywilizacyjnych jak i społecznych, z powodu trzebienia puszcz, rozwoju rolnictwa, polowania przestały być głównym zajęciem człowieka, a stały się okazją do wykazania swojej siły, zręczności i męstwa w bezpośrednich spotkaniach z dzikim zwierzem.
Poczynając od ok. X w. – łowy zaczęły być w coraz większym stopniu przywilejem ludzi „dobrze urodzonych”, cesarzy, królów, duchowieństwa i rycerstwa. Łowy stały się również głównym źródłem zaopatrzenia wojsk podczas wypraw wojennych.
Od tego też czasu datują się pierwsze ograniczenia w zakresie łowieckim, które nie miało na celu „ochrony dzikiego zwierza” lecz przede wszystkim zabezpieczenia interesów i przywilejów jednostek i grup społecznych. Ówczesne przepisy prawne wydawali jedynie władcy, którzy posiadali nieograniczone prawa polowań. Głównym przywilejem władców były „łowy wielkie” (’venatio magna’) czyli polowania na „grubego zwierza” (tura, żubra, dzika, jelenia, niedźwiedzia) natomiast „łowy małe” (’venatio parva’) czyli polowania na „drobnego zwierza” (ptactwo, lisy, bobry, zające) mogli uprawiać nawet poddani.
W XIII w. – na skutek licznych nadań łowieckich oraz przechodzenia tych uprawnień na dostojników i duchowieństwo, monopol panujących stopniowo wygasa i tak już wXV w., przywilej ten należy prawie wyłącznie do rycerstwa i jest ściśle powiązany z własnością gruntów. Wtedy właśnie wydawane są pierwsze przepisy wykazujące troskę właściciela o utrzymanie pogłowia zwierzyny, zwłaszcza grubej, tej ginącej.
Wyłączność polowania możnowładców ziemskich obwarowana była wieloma przepisami, niekiedy bardzo surowymi. I tak np. według postanowień Statutu I Litewskiego z 1529 roku, pojmanie człowieka na polowaniu w cudzej puszczy z urzędu kończyło się skazaniem na śmierć: „a jeśliby strzelca pojmano nad zwierzem ubitym w cudzej puszczy, wtedy ma wiedzion być do urzędu, a z urzędu ma być na śmierć skazana jako inni złodzieje”. W wieku XVI tj. w okresie rozkwitu ustawodawstwa łowieckiego kary te złagodzono, lecz w dalszym ciągu były one surowe. Wydane kolejno w latach 1529, 1566 i 1588 trzy tzw. Statuty Litewskie utrzymały się, aż do roku 1775, kiedy to wydano ustawę łowiecką, która była ostatnim takim aktem prawnym wydanym w Polsce przedrozbiorowej.
W okresie rozbiorów – w różnych częściach byłej Polski, obowiązywały prawa łowieckie państw rozbiorowych. Dopiero w roku 1927 mocą rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej unormowano ponownie sprawy łowieckie w Polsce okresu międzywojennego. Zawarte tam przepisy w dalszym ciągu wiązały prawo polowań z własnością gruntu.
Według obecnego prawa łowieckiego – (Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie. Dz. U. z 1995 r. Nr 147, poz. 713), tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066), gospodarowanie zwierzyną należy do państwa, a jego podstawę stanowią odpowiednie plany hodowlane. Ustawa ta wskazuje bardzo wyraźnie na konieczność ochrony i hodowli zwierzyny dla potrzeb ogólnospołecznych jak również wskazuje na wpływy zmieniających się uwarunkowań społecznych i ekonomicznych na stosunek człowieka do przyrody, a w tym do łowiectwa.
(DRz.) źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81owiectwo, fot. K. Pasek
Dobra sprawa. Społeczeństwo trzeba edukować, zwłaszcza tych co nas publicznie szkalują.